200. rocznica urodzin Louisa Braille'a

2009.02.04. 11:54

W styczniu 2009 roku minęło dwieście lat od narodzin jednego z największych dobroczyńców ludzkości, Louisa Braille'a, który stworzył pismo dla niewidomych, zwane od jego nazwiska brajlem.

200. rocznica urodzin Louisa Braille'a

Pismo Braille'a otworzyło przed ludźmi dotkniętymi tym kalectwem nowe perspektywy: samodzielną komunikację ze światem, m.in. przez lekturę prasy i literatury, możliwość kształcenia się i pracy. Doceniając powstanie tego wiekopomnego dzieła, Europejska Unia Niewidomych (EBU) ogłosiła rok 2009 rokiem Louisa Braille'a. Do obchodów tej rocznicy włączyło się wiele europejskich instytucji, w tym m.in. Poczta Polska.

Tragedia w dzieciństwie

Louis Braille urodził się 4 stycznia 1809 roku w małej wsi niedaleko Paryża, w rodzinie rzemieślnika trudniącego się rymarstwem. Mając trzy lata, skaleczył się w oko w warsztacie ojca. Mimo natychmiastowej pomocy lekarzom nie udało się uratować wzroku dziecka. Dzięki troskliwej opiece rodziny i wstawiennictwu miejscowego księdza Louis Braille rozpoczął naukę w szkole gminnej razem z dziećmi widzącymi. Chłopiec wyróżniał się wśród rówieśników inteligencją, bystrością umysłu i nadzwyczajną pamięcią, bez kłopotu przerabiał więc ten sam program co jego zdrowi koledzy. Mając dziesięć lat, wyjechał do Paryża, by kontynuować naukę w Zakładzie dla Młodych Ociemniałych (Institution des Jeunes Aveugles). Tam po raz pierwszy zetknął się z pismem wypukłym. Miało ono jednak tę niedogodność, że trudno było nim pisać. W zakładzie oprócz nauki podstawowych przedmiotów uczono także gry na wiolonczeli i organach oraz zajęć praktycznych, m.in. tkactwa, robótek na drutach i wyplatania krzeseł. Po zakończeniu nauki został organistą w paryskim kościele Saint-Nicholas-des-Champs i nauczycielem w Zakładzie dla Młodych Ociemniałych. Louis Braille zmarł w 1852 r. na gruźlicę. Został pochowany w paryskim Panteonie, miejscu pochówku najwybitniejszych przedstawicieli narodu francuskiego.

Dotykiem czytać świat

Pismo dla niewidomych, którego uczono w szkole, autorstwa Valentina Haüya, założyciela zakładu, było niewygodne (składało się z łacińskich liter zapisywanych wypukłą linią ciągłą). Od 1824 do 1840 roku Louis Braille tworzył własne pismo dla niewidomych. Wzorował się przy tym na wykorzystywanym w rozkazach wojskowych dwunastopunktowym systemie wypukłych znaków (przekładanych na odpowiednie dźwięki), służącym do porozumiewania się armii francuskiej w ciemności. Braille uprościł swoje pismo. Jego podstawą jest sześciopunktowy wypukły znak zwany znakiem tworzącym, ułożony symetrycznie w trzech szeregach, w dwóch kolumnach. Lewa kolumna zawiera umownie oznaczone punkty 1,2,3, a prawa punkty 4,5,6. Znak jest tak zbudowany, by można go było objąć opuszkiem palca. W wyniku kombinacji pismo niewidomych składa się z 63 znaków obejmujących litery i cyfry, a także znaki punktacji, notacje matematyczne, nutowe i chemiczne. Brajlem można zapisać wszystko.

Nowy znaczek i koperta Pierwszego Dnia Obiegu FDC

Pragnąc uczcić 200. rocznicę urodzin Louisa Braille'a, 4 stycznia Poczta Polska wprowadziła do obiegu znaczek z przywieszką. Na znaczku umieszczono podobiznę Louisa Braille'a, a na przywieszce napisano brajlem jego imię i nazwisko. W dniu wprowadzenia do obiegu znaczka ukazała się koperta FDC (z ilustracją prezentującą alfabet Braille'a) opatrzona datownikiem okolicznościowym, stosowanym w Urzędzie Pocztowym Warszawa 1.

Podstawowe dane emisji:

autorka projektu:	Anna Niemierko
ilość znaczków:	1 z przywieszką
wartość:	1,45 zł
nakład:	640.000 sztuk
technika druku:	offsetowa
format znaczka:	43 x 31,25 mm
papier:	fluorescencyjny
arkusze sprzedażne:	po 8 sztuk znaczków i 8 przywieszek
data obiegu:	4 stycznia 2009 r.

źródło: Poczta Polska

Wygląd znaczków wprowadzonych do sprzedaży może różnić się od projektów przedstawianych w zapowiedziach.