Współczesna rzeźba polska - Władysław Hasior

2009.03.11. 14:41

14 lipca 2009 roku mija 10 lat od śmierci Władysława Hasiora. Poczta Polska przygotowała serię czterech znaczków z fotografiami prac artysty.

Władysław Hasior (1928-1999)

Artysta urodził się w Nowym Sączu. Ukończył Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem, gdzie uczył się pod kierunkiem prof. Antoniego Kenara. W latach 1952-1958 studiował na wydziale rzeźby warszawskiej ASP w pracowni prof. Mariana Wnuka. Po studiach dużo podróżował i brał udział w wystawach, m.in. dzięki stypendium francuskiego Ministerstwa Kultury. Do 1968 r. uczył w swoim dawnym liceum w Zakopanem. Na początku lat 70. pracował we Wrocławiu: wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych i tworzył scenografie w Teatrze Polskim.

W Zakopanem Hasior brał czynny udział w życiu artystycznym miasta. Szczególnie zaangażowany był w działalność swojej galerii autorskiej, która powstała w 1985 r. jako filia Muzeum Tatrzańskiego. Temu właśnie muzeum artysta zapisał w testamencie swoje prace. Wiele dzieł znajduje się również w muzeach narodowych w różnych miastach Polski, w muzeach zagranicznych, m.in. w Sztokholmie, Oslo, Paryżu, Rzymie, Mediolanie, Montevideo i Sao Paulo, a także w kolekcjach prywatnych.

Twórczość

Władysław Hasior był twórcą nadzwyczaj oryginalnym, nie powielał żadnych wzorców. Używał w swojej twórczości różnych materiałów, przede wszystkim gotowych przedmiotów (takich jak np. lalki, widły, lusterka) i ich fragmentów, gdyż uważał, że za pomocą tradycyjnego tworzywa rzeźbiarskiego nie przekaże tyle treści, ile chciałby wyrazić. Jak sam mówił: "Używam materiałów, które coś znaczą. Każdy przedmiot ma swój sens, a złożone dają aforyzm. [...] Działalność artystyczną uważam za prowokację: intelektualną, twórczą".

Do tworzenia rzeźb plenerowych artysta jako surowców używał ognia, wody, wiatru, dźwięku oraz szkła. Oryginalnym wynalazkiem Hasiora było stosowanie wykopanych w ziemi dołów jako form odlewniczych figur z cementu. Krytycy podkreślali w twórczości Hasiora wpływy dadaizmu, surrealizmu i pop-artu. Inspiracją dla niego była też na pewno sztuka ludowa. Jako obserwator codzienności, przede wszystkim prowincji, dokumentował na zdjęciach tandetną estetykę "sztuki powiatowej", a następnie do niej nawiązywał. Często odwoływał się do mitologii, w jego pracach powracały wojenne wspomnienia, ale każdy temat pokazywał w niekonwencjonalny sposób, nadając nowe znaczenia wytartym symbolom, mieszając makabrę i okrucieństwo z groteską, ironią i żartem. Jego wystawy wzbudzały kontrowersje, ale zmuszały widzów do refleksji.

Sztandary

Inspirowane kościelnymi sztandarami procesyjnymi asamblaże* powstawały od połowy lat 60. Mimo że składają się z tkanin, przedmiotów z tworzywa, drewna, metalu czy szkła, to artysta nazywał je obrazami. Są bardzo duże, mają od półtora do czterech metrów wysokości i około metra szerokości. Mieszają się w nich symbole wzniosłe i proza życia, co można zauważyć już w tytułach: Sztandar św. Emeryta, Sztandar Ptasznika, Sztandar Mony Lisy, Sztandar Polski, Sztandar Czarnego Anioła, Sztandar Blaskomiotny, Sztandar Ekstazy. Artysta wykorzystywał sztandary w widowiskach w plenerze, takich jak np. procesyjny pochód Święto kwitnącej jabłoni w Łącku.

Nowe znaczki i koperty Pierwszego Dnia Obiegu FDC

14 lipca 2009 roku mija 10 lat od śmierci Władysława Hasiora. Poczta Polska przygotowała serię czterech znaczków z fotografiami prac artysty. Są to asamblaże Zwiastowanie i Mucha oraz Sztandar Zielonej Poetki i Sztandar - Rozbieranie do snu. Na kopertach FDC widnieją prace: Szarańcza i Sztandar ofiarny. Emisji towarzyszy datownik okolicznościowy stosowany w Urzędzie Pocztowym Warszawa 1.

*asamblaż - (fr. assemblage - zbiór), kompozycja wykonana z gotowych przedmiotów lub ich fragmentów, przestrzenny odpowiednik kolażu.

Ciekawostka:

Twórczość Hasiora inspirowała innych artystów. Nawiązywał do niej m.in. w swoich wierszach poeta Stanisław Grochowiak, a "Sztandary Hasiora" to tytuł cyklu krótkich utworów Marka Grechuty.

Podstawowe dane emisji:

autorka projektu:	Małgorzata Osa
ilość znaczków:	4
wartość:	2 x 1,45 zł, 2,10 zł, 2,40 zł
nakład:	po 500.000 sztuk każdego
technika druku:	offsetowa
format znaczka:	31,25 x 43 mm
papier:	fluorescencyjny
arkusze sprzedażne:	arkusiki zawierające 4 znaczki każdego nominału (nakład: 100.000 szt.) i arkusze po 20 szt. znaczków jednego nominału (nakład: 400.000 szt.)
data obiegu:	6 marca 2009 r.

źródło: Poczta Polska

Wygląd znaczków wprowadzonych do sprzedaży może różnić się od projektów przedstawianych w zapowiedziach.