150-lecie placówki pocztowej Antonienhütte - Nowa Wieś

150-lecie placówki pocztowej Antonienhütte - Nowa Wieś - Wirek

2010.01.25. 07:26

Kolega Jan Olchowik - niestrudzony badacz historii poczty na Śląsku (jak przystało na członka Klubu Zainteresowań PZF "Silesiana") przypomniał pocztowcom i filatelistom o przypadającej 21 stycznia 2010 roku 150-tej rocznicy utworzenia placówki pocztowej na terenie Wirku, dzisiejszej dzielnicy Rudy Śląskiej.

Potwierdzenie tego faktu znajduje się w Dzienniku Urzędowym Nr 2 z dnia 21 stycznia 1860 roku Poczty Królestwa Pruskiego na mocy którego na terenie ówczesnej miejscowości o nazwie Antonienhütte utworzona została Ekspedycja Pocztowa III klasy. Pierwszym jej ekspedytorem był pan Bogorinsky a jego pomocnikami panowie: Komorowsky i Przybyllok. Pod władaniem Północno - Niemieckiego Związku Pocztowego klasa tej poczty nie uległa zmianie. Dopiero 1 stycznia 1876 roku w Dzienniku Urzędowy Nr 10 Poczty Rzeszy Niemieckiej zapisano podniesienie między innymi dotychczasowej ekspedycji pocztowej Antonienhütte do urzędu pocztowego III klasy z zawiadowcami na czele, zaś z dniem 9 kwietnia 1901 r. po raz kolejny - do rangi urzędu pocztowego II klasy na czele z poczmistrzem panem Gronick.

Konflikty zbrojne na początku XX wieku doprowadziły do zburzenia układów politycznych i terytorialnych. Po przeprowadzonym plebiscycie dla Górnego Śląska z dniem 19 czerwca 1922 r. polski Zarząd Pocztowy przejął administrację pocztową na cały jego terenie. Na mocy ustawy Sejmu Śląskiego z 10 lipca 1923 r. zlikwidowano obszary dworskie, wcielając je do przyległych gmin. W 1924 r. obszar dworski Wirek połączono administracyjnie z Nową Wsią o wspólnej nazwie Nowa Wieś koło Królewskiej Huty. Na mocy uchwały Sejmu Śląskiego z 1 lipca 1934 roku do miasta Królewska Huta przyłączono gminę wiejską powiatu katowickiego Chorzów. Ze względu na najstarsze tradycje nazwę miasta Królewska Huta zmieniono na Chorzów. Od tego też momentu zmieniono nazwę Nowa Wieś koło Królewskiej Huty na Nowa Wieś koło Chorzowa.

W spisie Urzędów Agencji Pocztowych, Telegraficznych i Telefonicznych z 1 maja 1938 roku został wymieniony Urząd Pocztowy III klasy Nowa Wieś k. Chorzowa w woj. katowickim. Punktem wymiany i odcinkiem kolejowym dla tej miejscowości była stacja kolejowa na linii Nowa Wieś Śl. (Śląska) st. k., Katowice-Ligota-Gierałtowice. We wrześniu 1939 roku, po wybuchu drugiej wojny światowej, Nowa Wieś k. Chorzowa została wcielona do Rzeszy Niemieckiej. Wprowadzono znaczki pocztowe oraz opłaty według taryfy Poczty Rzeszy Niemieckiej. Miejscowość przemianowano ponownie na Antonienhütte.

Po oswobodzeniu Antonienhütte w styczniu 1945 r. miejscowość przemianowana została ponownie na Nowa Wieś k. Chorzowa. W spisie Urzędów, Agencji i Pośrednictw Pocztowo-Telekomunikacyjnych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej według stanu z dnia 31 grudnia 1945 r. placówka pocztowa tej miejscowości figuruje jako Urząd Pocztowy III klasy, dla której punktem wymiany był odcinek kolejowy Katowice - Rybnik. Według stanu z dnia 31 sierpnia 1947 r. doszły jeszcze połączenia wymienne z Bytomiem i Gliwicami.

Rozporządzeniem Rady Ministrów z 18 listopada 1958 roku (Dz. U. Nr 69/58), które weszło w życie z dniem 1 stycznia 1959, miasta Ruda i Nowy Bytom (stanowiące dotąd powiaty miejskie) połączyły się w jedno miasto - Ruda Śląska. Poczta Polska, Telegraf i Telefon w swoim spisie placówek pocztowo - telekomunikacyjnych z lutego 1959 roku wyszczególniła następujące placówki pocztowe miasta Ruda Śląska:

UPT III Klasy Ruda Śl. 1
UPT IV Klasy Ruda Śl. 3 (Godula)
UPT IV Klasy Ruda Śl. 4 (Orzegów)
UPT V Klasy Ruda Śl. 5 (Bykowina)
UPT IV Klasy Ruda Śl. 6 (Halemba)
UPT III Klasy Ruda Śl. 7 (Kochłowice)
UPT V Klasy Ruda Śl. 8 (Chebzie)
UPT III Klasy Ruda Śl. 9 (Nowy Bytom)
UPT III Klasy Ruda Śl. 10 (Wirek)
UPT III Klasy Ruda Śl. 11 (Bielszowice)

Wszystkie placówki pocztowe Rudy Śląskiej obliczano z pola sytuacyjnego telefonicznego i paczkowego o numerze 70-34. Punktem wymiany przesyłek był UPT Bytom 2. Centrala telefoniczna i telegraficzna do rozmów międzymiastowych i telegramów mieściła się w Katowicach i Chorzowie. Na dzień jubileuszu Urząd Pocztowy Ruda Śląska 10 obsługuje w dalszym ciągu całą dzielnicę Wirek w Rudzie Śląskiej a funkcję jego naczelnika pełni pani Justyna Latacz.

Dla pocztowo - filatelistycznego udokumentowania tej rocznicy za sprawą Oddziału Rejonowego Centrum Poczty w Chorzowie oraz Zarządu Oddziału PZF w Rudzie Śląskiej w dniu 21.01.2010 r. w UP Ruda Śląska 10 stosowany był datownik okolicznościowy oraz wydane zostały: koperty a okolicznościowymi nadrukami wg. proj. Stanisława Wieczorka i znaczek personalizowany wg proj. Sławomira Najmrockiego na przywieszce.

Roman Pawliszak - Oddział PZF Ruda Śląska