Dzień Patrona Poczty i Filatelistów św. Gabriela Archanioła

2016.12.08. 09:20

Od 15 lat (2002) organizuję pocztowo-filatelistyczne upamiętnianie Dnia Św. Gabriela patrona poczty i filatelistów. Wpierw jako prezes Świętokrzyskiego Okręgu PZF, a od 3 lat w ramach prac Klubu Filatelistów Divertimento. Klub działa niezależnie od PZF.

Wymienione wyżej "organizowanie" polega na wykonaniu wszystkiego by wydawnictwa się ukazywały. Bezcenna od początku jest pomoc Poczty Polskiej, która zwalnia nas z opłaty za stosowanie datownika. Jest łatwiej, ale pozostałe rachunki trzeba płacić! Tzn. honorarium projektanta, wykupić po 100-300 egz. kart pocztowych beznominałowych, wykonanie datownika i całą masę próśb i telefonów itd., itp. Podziękować tutaj muszę p. Stanisławowi Baryckiemu i Tadeuszowi Kowalczykowi, wybitnym filatelistom i prywatnym sponsorom wydawnictw od początku.

Tegoroczne walory to datownik oraz trzy karty pocztowe beznominałowe, a także znaczek personalizowany. Treściowo planowaliśmy je poświęcić papieżowi Franciszkowi oraz jego adhortacji apostolskiej "Laudatio amoris", ale wobec niemożliwości umieszczenia podobizny papieża posłużyliśmy się piśmiennictwem ks. prof. J. Tischnera o tej samej tematyce. Tym bardziej, że swoje myśli ks. Tischner publikował jeszcze przed rokiem 2000.

Nazwa i zainteresowania członków klubu Divertimento obligują nas do tematyki muzycznej - co też troszkę uczyniliśmy.

Jak zwykle, datownik i kartki dostępne będą w znakomitym filatelistycznie UP Kielce (tel. 41 345 35 83), a część (ok. 20 egz.)znaczków personalizowanych pod nr tel 668 48 17 15. Wszystkie projekty wykonał jak zwykle maestro Adam Kowalewski.

Znaczek personalizowany

Kolęda "Anioł pasterzom mówił" (łac. "Angelus pastoribus")

Znany i śpiewany obecnie tekst kolędy jest tłumaczeniem tekstu łacińskiego z połowy XVI w. i znajduje się w tzw. "rękopisie kórnickim". Źródło to nie podaje jednak żadnych wskazówek dotyczących melodii. Większość późniejszych kantyczek, również zamieszcza jedynie słowa. Jako ciekawostkę można podać, że w karmelitańskim zbiorze pieśni zaleca się śpiewanie na melodię "Anioł pasterzom" - "Kolędę skąpej furtiance".

Najwcześniejszy zapis melodii tej kolędy pochodzi z drugiej połowy XVII w. i jest tabulaturą organową. Tabulatura ta brała pod uwagę łaciński tekst kolędy, który jest o jedną sylabę krótszy od polskiego tłumaczenia. Wersja zapisana w tabulaturze śpiewana jest do dzisiaj i liczy 7 zwrotek.

Kartka pocztowa - "Raków"

W 1517 roku Luter ogłosił swoje tezy. W latach następnych w Europie powstało wiele ruchów protestanckich. Jednym z nich byli arianie czyli bracia polscy. Ich Zbór, zwany mniejszym, ukształtował się w latach 1562-1565. Polska w tym czasie pozostawała krajem tolerancji religijnej.

Sprzyjające okoliczności umożliwiły założenie w 1569 roku idealnego miasta - Rakowa. Idea i tym razem nie wytrzymała w zderzeniu z rzeczywistością.

Niewątpliwym osiągnięciem rakowskich arian było powołanie szkoły znanej jako Akademia (Szkoła) Rakowska. Istniała w latach 1601(2?)-1638. Szkoła słynęła wykładowcami polskimi i obcymi, którzy tutaj znaleźli schronienie przed prześladowaniami oraz podręcznikami tłoczonymi w miejscowej drukarni Sebastiana Sternackiego. Spod jej pras wyszedł tzw. "Katechizm rakowski" (1605), opracowany przez Moskorzowskiego, Szmalca i Völkela, wyraz doktryny ariańskiej. Był on wielokrotnie tłumaczony na obce języki i wydawany w wielu krajach Europy.

Pod fałszywym pretekstem, umocnionym postanowieniami Soboru Trydenckiego (1545-1563), sąd sejmowy zlikwidował "Ateny sarmackie" w Rakowie w roku 1638. Jak napisał Wacław Potocki (1621-1696): "Jeśli słabe Piotrowego kazania skutki, Więc jego mieczem dodać do wiary pobudki". Wielu badaczy uważa tę datę za koniec odrodzenia w Polsce. Głównym orędownikiem tego wyroku był biskup krakowski Jakub Zadzik, który swój czyn kazał uwiecznić na plafonie pałacu biskupiego w Kielcach. Dwadzieścia lat później w 1658 roku sejm podjął uchwałę o wygnaniu arian z ojczyzny.

Tolerancję religijną w Polsce przywrócono dopiero ponad sto lat później w roku 1768.

Ziemia kielecka była miejscem przychylnym protestantom. Do dzisiaj zachowało się wiele materialnych pamiątek tego okresu (Raków, Kałków, Pińczów, Korytno i Kolosy k. Wiślicy, Cieszkowy, Stary Korczyn czy Czarnocin).

Kartka pocztowa - "Rosiński"

Profesor Jerzy Rosiński - organista wirtuoz parafii katedralnej Wniebowstąpienia NMP w Kielcach, kompozytor, dyrygent, nauczyciel i organizator życia muzycznego.

Urodził się w 1927 roku. Jego ojciec Józef (1887-1957), także organista kieleckiej katedry zaszczepił mu zamiłowanie do muzyki i instrumentu. Syn zastąpił ojca na stanowisku organisty kieleckiej katedry w roku 1954.

W latach pięćdziesiątych Jerzy Rosiński podjął studia muzyczne w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Studiował w klasie fortepianu i organów profesora Feliksa Rączkowskiego. Studia ukończył w 1961 r. z wynikiem bardzo dobrym, uzyskując tytuł artysty muzyka w zakresie gry na organach.

W latach następnych nagrywał dla Polskiego Radia, brał udział we wszystkich polskich festiwalach muzyki organowej, występował jako solista koncertów filharmonicznych oraz w koncertach z udziałem innych solistów i zespołów. Koncertował w kraju i za granicą w: Niemczech, Austrii, Holandii, ZSRR. Komponował. Specjalizował się w muzyce baroku i romantyzmu nie stroniąc od muzyki XIX w. Jako pedagog wykształcił kilku organistów. Między innymi Zygmunta Strzępa, którego syn również organista znany jest na europejskich scenach jako Vincent de Pol. W ramach obowiązków organisty katedralnego prowadził chór katedralny oraz Chór Duszpasterstwa Akademickiego.

Od 1990 r. przez osiemnaście lat, do swej śmierci w 2008 r., Jerzy Rosiński pełnił funkcję kierownika artystycznego Festiwalu Muzyki Organowej i Sakralnej w Kielcach.

Janusz Łojek