Latarnie morskie na polskich znakach pocztowych - wernisaż filatelistyczny w Jarocinie

2017.08.10. 08:17

Od środy 8 czerwca 2017 roku w Muzeum Regionalnym w Jarocinie, ul. Rynek, na drugim piętrze miejskiego ratusza, będzie można obejrzeć pokaz filatelistyczny poświęcony polskim latarniom morskim.

Dzięki uprzejmości dyrektora Muzeum, p. Sebastiana Pluty, miłośnicy znaczka zrzeszeni w Kole PZF Witaszyce (Okręg Kaliski PZF) prezentują swoje zbiory poświęcone tym ciekawym przybrzeżnym budowlom. Powszechnie wiadomo, że latarnie morskie pełnią niezwykle ważną rolę w systemie bezpiecznej żeglugi. Ich światło oraz sygnał radiowy pomaga okrętom, statkom oraz łodziom i promom w sprawnym poruszaniu się po morzu. To między innymi dzięki nim kapitanowie jednostek pływających są w stanie odnaleźć właściwą drogę do wyznaczonego portu. Organizatorzy wystawy wierzą, że majestat i piękno tych charakterystycznych dla nadmorskiego krajobrazu obiektów zachęci urlopowiczów do odwiedzenia i bliższego poznania latarni podczas trwającej właśnie letniej kanikuły. Jednak zanim to nastąpi zapraszamy na wystawę walorów pocztowo-filatelistycznych poświęconych nadmorskim latarniom. Wszyscy zainteresowani podczas jej zwiedzania będą mogli przyjrzeć się, jak na przestrzeni lat projektanci polskich znaków pocztowych przedstawiali swoją wizję latarni. Prezentowany materiał składa się z: przesyłek z obiegu pocztowego, znaczków, spersonalizowanych znaków opłaty pocztowej, kopert FDC, całostek (kartek pocztowych z nadrukowanym znakiem opłaty), kartek korespondencyjnych, odbitek okolicznościowych datowników pocztowych ze stałą datą, odcisków ozdobnych datowników pocztowych ze zmienną datą, kart maksimum oraz frankatur mechanicznych. Każdy z wymienionych eksponatów prezentuje tytułowy motyw. Łącznie na ekspozycję składa się blisko 70 walorów. Całość uzupełniają opisy, które pozwalają prawidłowo umiejscowić budowle w pasie polskiego wybrzeża.

Najstarszym z prezentowanych obiektów jest stempel "Poczty plażowej" (il. 1). Stosowano go w Świnoujściu w czerwcu 1965 roku. Kolejny, to znaczek (Fi 1558) z serii "Turystyka" wprowadzony do obiegu 15.09.1966 roku (il.2) - latarnia na Helu. 28.06.1968 r. Poczta Polska wyemitowała całostkę Cp 393 (il.3) przedstawiającą latarnię morską w Rozewiu. Kartka ta została grzecznościowo ostemplowana pocztowym datownikiem eksploatacyjnym z nazwą placówki "Rozewie Latarnia Morska" i datą 17.7.69 przed godz. 15:00. Tuż obok znalazł się odcisk ozdobnego datownika okolicznościowego ze zmienną datą i rysunkiem latarni. Rekwizyt stosowano tego samego dnia. Rozewie było również tematem innych emisji filatelistycznych. Dla przykładu 05.06.1978, z okazji 50-lecia Urzędu Morskiego w Gdyni, Poczta Polska wyemitowała kartkę (Fi CP 698) przedstawiającą zasięg działania latarni morskich polskiego wybrzeża. Na znaku opłaty pojawiła się LM Rozewie (il.4). Pozostałe wydawnictwa związane z tym obiektem do obejrzenia na wernisażu. Równie bogata jest ikonografia dotycząca latarni w Kołobrzegu. Składają się na nią między innymi: znaczek Fi 1771 emisji z 20.05.1969 r. (il.5), ozdobny datownik stosowany w tym mieście w październiku 1970 z okazji "Ogólnopolskiego Konkursu Telegrafistek" (odcisk il.6) oraz frankatura mechaniczna z 25.03.78, której nakładka reklamowa obok nadawcy, Polskiej Żeglugi Bałtyckiej, przedstawia kołobrzeską latarnię (il.7). Obecne na pokazie liczne karty maksimum w niniejszym tekście reprezentuje "Latarnia Morska Gdańsk Nowy Port" ze znaczkiem Fi 4167 (il.8). 17.06.1992 roku w Urzędzie Pocztowym Gdańsk 4 pojawił się okolicznościowy datownik ze stałą datą i hasłem "510 lat Latarni i Twierdzy w Wisłoujściu" (il.9). Najdalej wysuniętą na zachód Polski jest wspominana już świnoujska latarnia morska. Na il.10 przedstawiam stempel, jaki ukazał się 1.grudnia 2007 z okazji 150-lecia jej pierwszego rozbłyśnięcia. Z kolei na wschodnich rubieżach naszego kraju, na Mierzei Wiślanej, obiekt o podobnych funkcjach stoi w Krynicy Morskiej. (Znaczek Fi 4093 z 2006 unieważniony ozdobnym datownikiem pocztowym ze zmienną datą il. 11). Zdjęcia tytułowych budowli nawigacyjnych są obecne również na "Spersonalizowanych znakach opłaty pocztowej". Jako przykład wybrałem latarnię w Ustce (il.12). Uzupełnieniem informacji może być schematyczna mapka polskiego wybrzeża, na której zaznaczono opisywane budowle, dostępna na stronie internetowej Towarzystwa Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.

Żeby osobiście zobaczyć ostatni z opisywanych "znaków nawigacyjnych" należałoby udać się aż na Antarktydę. Tam bowiem została posadowiona latarnia "Arctowski". Znajduje się ona w sąsiedztwie "Polskiej Stacji Antarktycznej" na Wyspie Króla Jerzego. Dzięki filatelistycznemu hobby nie musimy podejmować, aż tak ekstremalnych wypraw. Wystarczy "rzut oka" na znaczek Fi 2538 (il. 13) z serii "Polskie wyprawy naukowe" z 22.05.1980 r., aby dokładnie przyjrzeć się temu ciekawemu obiektowi.

Te i wiele innych, równie interesujących znaków pocztowych, składa się na wystawę, którą będzie można oglądać do 10. września 2017 roku w zawsze gościnnych murach jarocińskiego muzeum. Zapraszamy w godzinach otwarcia placówki tj. od poniedziałku do piątku od 8:00 do 16:00, dodatkowo w środę do 18:00 oraz w niedzielę od 14:00 do 18:00.

il. 1. Stempel "Poczty plażowej", datownik Świnoujście 22.6.65 rok

il. 2. Znaczek nr Fi 1558 z serii "Turystyka" emisja z 15.09.1966 roku - Hel, latarnia morska

il. 3. Ostemplowana kartka CP 393 Rozewie - Latarnia Morska Muzeum Stefana Żeromskiego

il. 4. Cp 698, 50 Lat Urzędu Morskiego w Gdyni na znaku opłaty LM Rozewie

il. 5. Znaczek nr Fi 1771 emisja z dnia 20.05.1969 r. Kołobrzeg Latarnia Morska

il. 6. Ozdobny datownik pocztowy 23-10-70 rok z okazji "Ogólnopolskiego konkursu
telegrafistek" z motywem kołobrzeskiej latarni

il. 7. Frankatura mechaniczna z 25.3.78, na nakładce reklamowej LM w Kołobrzegu

il. 8. Karta maksimum "Latarnia Morska Gdańsk Nowy Port" ze znaczkiem nr Fi 4167

il. 9. Okolicznościowy datownik pocztowy z dnia 17.06.92 r. z hasłem
"510 lat Latarni i Twierdzy w Wisłoujściu" stosowany w UP Gdańsk 4

il. 10. Okolicznościowy datownik pocztowy z dnia 01.12.2007 r. z hasłem
"150-lecie rozbłyśnięcia latarni Świnoujście" dostępny w UP Świnoujście 1

il. 11. Znaczek nr Fi 4093 z 2006 roku unieważniony ozdobnym datownikiem pocztowym
ze zmienną datą użytkowanym w placówce pocztowej w Krynicy Morskiej

il. 12. Spersonalizowany znak opłaty pocztowej przedstawiający ustecką Latarnię Morską

il. 13. Znaczek nr Fi 2438 z serii "Polskie wyprawy naukowe" emisja z 22.03.1980 r. z latarnią "Arctowski"

Tomasz Gąsłowski, Sekretarz ZO Kaliskiego PZF