Katowice - rozwijająca się metropolia górnośląska

Pierwszym, niewątpliwym symptomem transformacji ustrojowej w krajobrazie Katowic na początku lat 90-tych były zmiany w architekturze i wystroju witryn sklepowych, zakładów gastronomicznych i usługowych. Także powszechne stały się atrakcyjnie zlokalizowane adaptacje parterów i przyziemi na lokale użytkowe, siedziby oddziałów banków i przedstawicielstw firm - coraz częściej zagranicznych renomowanych marek. Zjawisko stało się szczególnie widoczne przy ul. 3 Maja, Wawelskiej, Stawowej, Staromiejskiej i Św. Jana.

Od 1995 roku pojawiają się już nowe gmachy i pawilony, zespoły mieszkaniowe i coraz bardziej rozbudowane kompleksy wielofunkcyjne. Są to przede wszystkim banki, domy maklerskie, towarzystwa ubezpieczeniowe i leasingowe, salony samochodowe, stacje paliw, hotele, małe osiedla domów jednorodzinnych, obiekty kultury i kultu religijnego oraz hipermarkety. Nowe obiekty lokalizowano centrum, zabudowując puste dotąd miejsca w pierzejach ulicznych i niezagospodarowane przestrzenie poprzemysłowe, jak i na obrzeżach miasta, wzdłuż najważniejszych arterii komunikacyjnych.

Najbardziej zauważalne, dynamiczne zmiany pejzażu, Katowic w szerszej skali w tym okresie nastąpiły niewątpliwie w trzech strefach miasta, a mianowicie: w ścisłym centrum przy ul. Sokolskiej i na południe od ul. Chorzowskiej (Oddział Banku Handlowego w Warszawie S.A., Kompleks "Centrum Banku Śląskiego S.A." I "Chorzowska 50", po obu stronach wschodniej części al. Górnośląskiej (dwa nowe, o niezwykle oryginalnej architekturze banki i Biblioteka Śląska w rejonie Placu Rady Europy oraz hipermarkety: Gent i Praktiker, a także Hotel Campanile, biurowiec "Millenium-Katowice" i stacje paliw ARAL), wzdłuż al. Roździeńskiego (hipermarkety: Carrefour, Castorama, Ikea, "TTW Dom i Ogród", pawilony samochodowe Forda, stacje paliw BP, DEA). Krajobraz miasta w dużym stopniu zmieniły także zrealizowane już duże inwestycje komunikacyjne zwłaszcza al. Górnośląska (autostrada A-4), ul. Bocheńskiego oraz zachodni fragment Drogowej Trasy Średnicowej.

W różnych dzielnicach miasta zostały także uruchomione duże obiekty handlowe jak: Makro Cash and Cary na Os. Witosa, Selgros w Szopienicach, Auchan na Os. Tysiąclecia i OBI przy ul. Rolnej. Oddane do użytku zostało także osiedle mieszkaniowe "Bulwary Rawy" na Zawodziu zrealizowane przez "Katowicki TBS".

Wspólna cechą charakterystyczną wszystkich realizacji tego okresu jest oryginalna architektura z kompleksowo wykonanym otoczeniem oraz wykorzystanie szlachetnych materiałów budowlanych, zwłaszcza elewacyjnych oraz w tzw. "małej architekturze". Także nowoczesne wzornictwo detalu architektonicznego, kolorystyka i dbałość o specjalne oświetlenie (m.in. iluminacje zewnętrzne) i odpowiednio zakomponowana zieleń, wpłynęły na pojawienie się w mieście wielu miejsc o nowej estetyce i klimacie, sprzyjających urządzaniu ulicznych ogródków kawiarnianych itp.

Do projektów o szczególnym znaczeniu dla krajobrazu i klimatu Katowic zaliczyć należy planowaną przebudowę Rynku i Ronda J. Ziętka. Rondo jest centralnym fragmentem "śródmiejskiej" części D.T.Ś., obejmującej odcinek 2,3 km od węzła przy ul. Sokolskiej do ul. Murckowskiej. Kilkadziesiąt metrów przed Rondem znajdzie się wjazd i wyjazd z 690 metrowego tunelu, który pobiegnie pod Rondem. Wlot i wylot od strony wschodniej zostanie ulokowany na wysokości stacji paliw "BP". Połowę Ronda przykryje szklana kopuła, pod którą uruchomione zostanie niewielkie centrum handlowe.

Bank Rozwoju Eksportu S.A. i Biblioteka Śląska staną się obiektami wchodzącymi w obszar zaprojektowanego przez architektów francuskich z Saint-Etienne Placu Rady Europy. Plac ten stanowić będzie swoiste forum dostępne tylko dla pieszych, otoczone dwukondygnacyjnymi łukowymi arkadami i tarasami z rozbudowanymi enklawami zieleni, fontannami i ozdobnymi akwenami.

Nieopodal Placu Rady Europy, na południe od al. Górnośląskiej, rozbudowany będzie wielofunkcyjny kompleks Parku Doliny Trzech Stawów, który, poza istniejącymi już hipermarketami: Gent-King Cross, Komfort, GO-Sport i Feu-Vert, wzbogacony zostanie o centrum kongresowo-wystawnicze z hotelem wysokiej kategorii i siec niewielkich biurowców.

W innym rejonie miasta, u zbiegu ul. Ściegiennego i Chorzowskiej na terenach pokopalnianych, realizowany będzie w najbliższych 2-3 latach "SILESIA PARK". Ten supernowoczesny kompleks rozrywkowo-rekreacyjny i handlowy jest wzorowany na podobnym spod Londynu.

Za Hotelem Katowice finalizowany jest liczący 30 pięter i 105 m wysokości wielofunkcyjny biurowiec "UNI Centrum", który będzie dominował w panoramie centrum miasta.

W toku opracowania jest koncepcja modernizacji dzielnicy Szopienice. Natomiast w obecności uniwersyteckiej dzielnicy, pomiędzy Torkatem, a Hotelem Novotel-Rondo i rzeką Rawą budowany jest nawiązujący do tradycji modernistycznej, gmach Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego.

Przed rozwijającymi się Katowicami roztacza się więc dalsza perspektywa wielu zmian, które czyniąc stolicę Górnego Śląska bardziej przyjazną dla mieszkańców, przybliżą ja jednocześnie do standardów właściwych metropoliom europejskim.

Andrzej KRYSIAK
Naczelnik Wydziału Promocji Współpracy z Zagranicą
Urząd Miasta Katowic